SAKLI YÜZLER
SALVADOR DALİ’NİN İLK VE TEK ROMANI
“Bu romanı yazdım çünkü ben yapmasaydım bunu hem bir başkası yapacak hem de kötü yazacaktı.” Salvador Dali
Bir insan romanına böyle başlar mı? Eğer bu insan Dali ise evet başlar! Sürrealist resimleri ve ilginç kişiliği ile tanıdığımız İspanyol ressam Salvador Dali’nin yazdığı bir romanı da vardır. Romanın girişindeki açıklamada romanı yazma sebeplerini üç maddede sıralıyor Dali bize. İlk olarak yapmak istediğim her şey için zaman buluyorum ve bu romanı yazmak istiyordum. İkinci olarak çünkü çağdaş tarih büyük insani tutkuların gelişimi ve çatışmasıyla ilgili bir roman için eşsiz bir yapı sunuyor. Çünkü savaş tarihi ve daha özelde dokunaklı savaş sonrasını tarihi mutlaka yazılmalıydı. Üçüncü madde ise yazının başında yazdığım maddedir. New Hampshire dağlarında günde aralıksız on dört saat çalışan Dali kitabı sıkı bir çalışma sonucunda dört ayda bitirir.
Saklı yüzler romanı 2.Dünya savaşı sırasında çoğunlukla Fransa, bunun dışında Amerika, Malta ve Kuzey Afrika’da geçiyor. Romanın baş karakterlerinden bazıları Kont Grandsailles, Solange de Cleda, John Randolph, Veronica Stevens ve Betka. Karakterlerin çoğu aristokrat kesimden olup, lüks içinde yaşayan, savurgan, kendini fazlasıyla önemseyen, güzel kadınlar ve yakışıklı erkeklerden oluşuyor. Kitaptaki betimlemeler ve kelime fazlalığı çoğu zaman yorsa da genel hatları ile aşk ve ölüm yüklü konusu ve olay örgüsü bakımından beğendiğimi söyleyebilirim. Kont Grandsailles’in baloları ve ona aşık Solange de Cleda’e acı çektirmesi, Veronica’nın annesi ile olan çekişmesi ve neredeyse acıklı olan evliliği ve ailesi tarafından dışlanan Betka’nın Veronica ile olan arkadaşlığına sığınması ve John Randolph’un bu iki arkadaş ve tabi ki Grandsailles ile olan ilginç bağları. Kurgu çoğu yerde şaşırtıyor evet karışık görünüyor zaten okurken de böyle bir hisse kapılıyorsunuz ancak sürükleyici olduğu kesin. Kitapta ilginç betimlemeler olduğu gibi roman kahramanlarının yediği ilginç yemeklerde okurken dikkatimi çekti. Bunun dışında kıyafet ve mekan betimlemeleri de oldukça ayrıntılı.
Eserin İngilizce çevirisini yapan Chevalier şöyle diyor; “Bu kitap, Dali’nin kişisel evrimi açısından, savaş öncesi Avrupa’sının mezar taşı yazısıydı.” 1943’te yazılan roman dünyanın oldukça karmaşık olduğu bir dönemde yazılmış olmasıyla alakalı bu yorum oldukça yerindedir. Son olarak Dali’nin giriş cümlesinden bir alıntı ile bitiriyorum yazımı.
“Öyle ki, o veya bu şekilde benim etkim altına girmemek güçtür. Bununla birlikte bundan, tahmin edilemeyecek kadar az gurur duyuyorum.” Salvador Dali
Salvador Dali – Saklı Yüzler – Everest Yayınları
Sanatla ve kitapla kalmanız dileğiyle...
Yazan Aylin K.I.