ÇANLAR KİMİN İÇİN ÇALIYOR

Ernest Hemingway

1899 Chicago’da doğan yazar ortaokulu bitirdikten sonra gazetede çalışmaya başlar. Birinci Dünya Savaşı’na gönüllü olarak katılır ve 1918’de yaralanarak ordudan ayrılır. Paris’e yerleşen Hemingway şair Ezra Pound ile arkadaşlık kurar ve onun desteğini alır. Güneş de Doğar ve Silahlara Veda romanlarını yazar bu dönemde Hemingway. Çoğu sanatçı gibi İspanya İç Savaşına katılır işte bu roman Çanlar Kimin İçin Çalıyor, İspanya iç savaşını konu edinir. Kısa bir süre sonra beyazperdeye de aktarılan romandan sonra Hemingway Yaşlı Adam ve Deniz kitabını yazar. Çokça beğeni toplayan bu kitapla birlikte iyice ünlenir Ernest Hemingway. 1961’de av tüfeği ile vurularak ölür yazar ama intihar mı, cinayet mi ya da kazara mı olduğu bilinmemektedir. Silahlarla arası iyi olan Hemingway’in avcılık maceralarını kaleme aldığı Afrika’nın Yeşil Tepeleri kitabının da varlığı ile ölümü biraz dikkat çekici oluyor tabi.

1940 yılında yazılan Çanlar Kimin İçin Çalıyor kitabına gelince. İsmini çokça duyduğum ve sonunda alıp okuduğum kitap. İtiraf etmeliyim uzun soluklu bir okuma oldu. Savaşlarla ilgili yazılı metinleri okumayı çok sevmeyen biri olarak ara vererek okudum. Sadece savaş mı var hayır tabi ki savaşın içerisinde aşk, onur, yenilgi, sadakat ve insanlık halleri; hepsini ustaca kaleme alıyor Hemingway. Ormanda bir sahne ile başlıyor kitap, daha sonra dağlarda, mağaralarda ve köprülerin altında devam ediyor. Daha önce de söylediğim gibi İspanya iç savaşını konu ediniyor kitap. Ana karakter Amerikalı Robert Jordan, isyancılarla birlikte savaşmaktadır. İsyancılar arasında aşık olduğu ruhu yaralı ve narin Maria var ve onu kollayan güçlü otoriter Çingene kadın ve çetedeki diğer çingeneler ile sessiz Pablo. Tüm bu karakterler hayatımızdaki farklı olgulara odaklanıyor, birbirleri ile olan ilişkilerinde ve seçimlerinde kendimizi, ya da hayatımızdan bir anı mutlaka bulmak mümkündür. Aşk, adalet, hesaplaşma, kıskançlık, onur, bağlılık, sadakat ve hüzün ve daha yazmayı unuttuğum bir çok duyguyu kahramanlarından okura aktarıyor Hemingway. Karakterleri cesur, davalarına bağlı ve içlerinde yaralarını taşıyan insanlardan oluşuyor. Hemingway’de sert bir adammış, az ve öz konuşan av meraklısı ve boğa güreşi seven bir adam. 1954’te Nobel Ödülü alan Ernest Hemingway’in Çanlar Kimin İçin Çalıyor kitabının girişinden bir alıntı ile bitiriyorum. Şair ve papaz olan John Donne'un bir vaazından olan bu alıntı aynı zamanda kitaba ismini de vermiştir.

“Ada değildir insan, bütün hiç değildir bir başına; anakaranın bir parçasıdır, bir damladır okyanusta; bir toprak tanesi alıp götürse deniz, küçülür Avrupa, sanki yiten bir burunmuş, dostlarının ya da senin bir yurtluğunmuş gibi, ölünce bir inşa eksilirim ben, çünkü insanoğlunun bir parçasıyım; işte bundandır ki sorup durma çanların kimin için çaldığını; senin için çalıyor.”

John Donne

Ernest Hemingway / Çanlar Kimin İçin Çalıyor / Bilgi Yayınları

Yazan Aylin K.I.