LEOPOLD MÜZESİ
AVUSTURYA SANATININ MABEDİ
Egon Schiele, Gustav Klimt, Oskar Kokoschka, Koloman Moser, Josef Hoffmann, George Minne, Richard Gersil, Wiener Werkstätte, Art Nouveau, Jugendstil, Sezession
Leopold Müzesi girişi
Avusturya Viyana’da bulunan Leopold Müzesi, dünyanın en kapsamlı Egon Schiele eserlerini barındırıyor. Bunun dışında Gustav Klimt, Oskar Kokoschka, Koloman Moser, Richard Gerstl, Josef Hoffmann ve birçok Avusturyalı sanatçıyı da müzede görmek mümkün.
Leopold Müzesi’nin adı sanat koleksiyoncusu ve aynı zamanda müzenin kurucusu 1925 – 2010 yılları arasında yaşamış Dr. Rudolf Leopold’tan geliyor. Rudolf Leopold ve eşi Elizabeth Leopold elli yılı aşkın bir süre içinde Viyana sanatına ait büyük bir koleksiyon oluştururlar. 1994 yılında Avusturya Devleti ve Avusturya Ulusal Bankası işbirliği ile eserlerin büyük bir kısmı Leopold Müzesi Vakfı tarafından satın alınır. 2001 yılında ise satın alınan koleksiyon yeni yapılan müze binasına yerleştirilir ve halka açılır. Leopold Müzesi'nin mimarları ise Manfred ve Laurids Ortner. Müzeyi bir küp olarak tasarlayan mimarlar dış kaplamasında Tuna Nehri’nden beyaz parlak kireçtaşı kullanmışlardır.
Egon Schiele, Oturan İki Kadın, 1918
Leopold Müzesi beş kattan oluşuyor süreli ve kalıcı sergilerin olduğu müze binası oldukça geniş. Müzede en çok Egon Schiele’nin eserlerinin olduğundan bahsetmiştim. Egon Schiele 1890-1918 yılları arasında yaşamış dışavurumcu, Art Nouveau, Secession ve Sembolizm sanat akımlarında birçok eser üretmiş Avusturyalı ressamdır.
Egon Schiele, Dead Mother, 1910
Henüz on altı yaşındayken Viyana Güzel Sanatlar Akademisi’nde eğitim alan Schiele, Klimt ile tanışır ve ondan çok etkilenir. Eğitimine karşı çıktığı okuldan atılan Schiele, arkadaşları ile Yeni Sanat Grubu’nu kurarak sergiler açar.
Egon Schiele, 1912, Cardinal and Nun
Küçük bir kıza ahlaksız davranışlar yaptığı gerekçesiyle bir dönem hapishanede kalan Schiele bu olaydan çok etkilenmiştir.
Egon Schiele, 1912, Mother and Child
1915’te Edith Harms ile evlenen Schiele’nin resimlerinde farklılıklar olmuş, erotizm azalmıştır.
1918 yılında İspanyol gribine yakalanan eşinden sonra Schiele’de aynı hastalıktan vefat eder. Schiele’nin eserleri oldukça özgündür, yaşının çok ötesinde bir sanatçı olarak yaşayan, eserlerindeki gergin ve derin ifadeyi güçlü çizgilerle betimler sanatçı. 28 yaşında ölmesine rağmen kısacık hayatında pek çok eser üreten Egon Schiele Avusturya sanatının en önemli isimlerindendir.
Egon Schiele, 1915, eşi Edith Schiele
Bu arada bahsetmekte fayda var, Art Nouveau; Fransızcada yeni sanat anlamına gelen, 1895-1905 yılları arasında özellikle Avrupa ve Amerika’da yaygınlaşan sanat akımı. Bitkisel motifler ve bezemeler bu akımda sıkça kullanılır, mimarlıkta da kendini gösteren akım, sanayileşmeye karşıt el emeğine ve üretimine önem vermiştir. Amerika’da Modern Style, Germen ülkelerinde Jugendstil olarak anılır. Akımda yer alan sanatçılar arasında Alphonse Mucha, Antoni Gaudi, Egon Schiele ve Gustav Klimt’de vardır.
Gustav Klimt, Ölüm ve Yaşam, 1915
Müzede eserleri bulunan ve ziyaretçilerin oldukça ilgi gösterdikleri diğer isim ise Gustav Klimt. Öpüş tablosuyla bilinen (o resim burada değil Belveder Sarayı’ndadır) Avusturyalı sanatçı 1862 – 1918 yılları arasında yaşamıştır. Art Nouveau, Secession, Romantizm ve Gerçeküstücü gibi birçok akımda eser üreten sanatçı 1876’da Viyana’nın Sanat ve Zanaat Okulu’na girer.
Gustav Klimt, Büyük Kavak ,1902-3
Yetenekli olan Klimt birçok kamusal siparişler alır ve yaptığı çalışmalar övgüyle karşılanır. Viyana Sanat Okulu’nun tutucu sanat geleneklerine karşı olarak Gustav Klimt, Koloman Moser, Josef Hoffmann gibi sanatçıların kurduğu yeniliklere açık sanat akımı Sezession bir başka deyişle ‘Kopuş’ kurulur ve öncülüğünü Klimt üstlenir.
Gustav Klimt, Kör Adam, 1896
Daha az geleneksel daha fazla duygu yüklü olan bu dönem sonrası çalışmalardaki nüler pornografik bulunur ve eleştirildi. Klimt zenginlere mitolojik konulu eserler ve portrelerde yapmıştır, resimlerinde saf altın kullanması da ilgi çekicidir. Tatillerini geçirdiği Salzburg’un kırlarını da izlenimci üslupta çalışmıştır. Klimt’in müzedeki en ilgi çeken eseri 1915 yılında yaptığı Ölüm ve Hayat yağlıboya resmidir.
Gustav Klimt, Oturan Genç Kız, 1894
Müzedeki merakla izlediğim bir diğer isim Oskar Kokoschka. 1886 – 1980 yılları arasında yaşamış dışavurumcu ve modern resimler üreten ressamın eserleri biraz karamsar görünür.
Oskar Kokoschka, Afiş
Oskar Kokoschka, Poster, 1911
Oskar Kokoschka, Poster, 1912
Müzede Wiener Werkstätte kuruluşuna ait tasarımlardan da oldukça fazlaca bulunuyor. Wiener Werkstätte; 1903’te ressam ve grafik tasarımcı Koloman Moser, mimar Josef Hoffmann ve Fritz Waerndorfer tarafından Avusturya Viyana’da zanaatkarları bir araya getiren kuruluş. Modern tasarımın öncüsü olarak kabul edilen ve tasarım alanında önemli Bauhaus ve Art Deco gibi akımlara etkisi büyük olan Werkstätte; seramik, moda, mobilya ve grafik sanatlarında çalışan mimar, sanatçı ve tasarımcıları bir araya getirdi.
Weiner Werkstatte, İki Vazo, 1910
Koloman Moser, Kolyeli Kız, 1910
Koloman Moser 1868 – 1918 yılları arasında yaşamış Avusturyalı tasarımcı ve ressam.
Koloman Moser, Aşk İkrisi, 1913-15
1886 – 1892 yıllarında Viyana Güzel Sanatlar Akademisi’nde eğitim alan Koloman Moser posta pulu tasarımı, mobilya tasarımı, dekorasyon ve seramikle ilgilenmiştir.
Koloman Moser, Denizkızı, 1914
Koloman Moser, Aşıklar, 1914
Geleceğin tasarım fikirlerini etkileyen Wiener Werkstätte’ın kuruluşunda etkin olan Moser iki yıl kanserle mücadele ederek vefat etmiştir. Sanatçının birçok tasarımı ve resmi müzede ziyaretçileri karşılıyor.
Koloman Moser, Bahar, 1913
Koloman Moser, Kakma Gardırop ve Berjer, 1903
Josef Hoffmann Art Nouveau ve Art & Craft akımları içerisinde yer alan, Sezession ve Wiener Werkstätte kurucularından olan mimar 1870 – 1956 yılları arasında yaşamıştır.
Josef Hoffmann, Yuvarlak Masa, 1902 - Koloman Moser, Oval Ayna, 1904
Çek Cumhuriyeti doğumlu Hoffmann’ın müzede birçok tasarımı bulunmakta.
Josef Hoffmann, Ayarlanabilen Oturma Makinesi, 1906
Anton Kolig, Gençlik ve Aşk Tanrısı, 1911
Richard Gersil, Bahçedeki Çift, 1908
Richard Gersil, Çıplak Otoportre,1908
George Minne, Gençlik, Bronz Heykel, 1891
George Minne, Diz Çökmüş Genç, 1903
İvan Mestrovic, Dua Eden Kadın, Bronz Heykel, 1917
Leopold Müzesi Avusturya sanatına ait dekorasyon, tasarım, resim, heykel ve seramik alanlarında birçok eseri barındırıyor. Bunun dışında sadece Egon Schiele için bile gidilir. Tabi ki burada sınırlı sayıda paylaştığım bir çok Schiele eskizi ve yağlıboyaları müzede müze gezeri bekliyor. Keyifli bir müze gezisinden sonra tabi ki müze mağazasına uğradık. Birkaç kalem aldığımız müzede birçok hediyelik eşya vardı ancak fiyatları bize biraz fazla geldi.
Yazan Aylin K.I.